Bedrijfsprocesmodel
Het bedrijfsprocesmodel is sterk gerelateerd aan het bedrijfsfunctiemodel. Beiden beschrijven wat een instelling voor hoger onderwijs en onderzoek doet. Het bedrijfsfunctiemodel legt echter de nadruk op wat een instelling doet, terwijl het bedrijfsprocesmodel de nadruk legt op hoe een instelling dat doet. Daarbij kijkt het vooral naar afhankelijkheden van functies, hun volgordelijkheid en de momenten in tijd waarop ze plaats vinden. Het beschrijft vooral ketens van activiteiten. In tegenstelling tot bedrijfsfuncties bevatten bedrijfsprocessen al keuzes voor de inrichting. Omdat het bedrijfsprocesmodel op een hoog abstractieniveau is gedefinieerd is het nog op alle instellingen van toepassing. De bedrijfsprocessen zijn expliciet gekoppeld aan de bedrijfsfuncties die zij ondersteunen. Ze zijn niet uitgewerkt tot op het niveau van processtappen; deze uitwerking is aan instellingen zelf. In veel gevallen lijkt de naam van een bedrijfsfunctie op die van het bedrijfsproces. Dat is niet toevallig; een belangrijk deel van veel bedrijfsprocessen is het uitvoeren van activiteiten die deel uitmaken van één bedrijfsfunctie. Het bedrijfsproces gaat echter wel verder; het beslaat ook alle andere activiteiten die nodig zijn om tot een bepaald resultaat te komen, inclusief activiteiten die deel uitmaken van de ondersteuning of bedrijfsvoering. Daarnaast maakt ook de operationele besturing deel uit van de bedrijfsprocessen, zodat de uitvoering van de activiteiten wordt gecoördineerd. De ondersteunende processen zijn nadrukkelijk anders uitgewerkt dan in het bedrijfsfunctiemodel, vooral om herhaling van wat daarin staat te voorkomen. In het bedrijfsprocesmodel is gekozen om de processen te groeperen naar hun karakteristiek; worden ze uitgevoerd n.a.v. een specifieke gebeurtenis die optreedt (zoals dat iemand belt) of worden ze op vaste momenten uitgevoerd.
De toepassingen van het bedrijfsprocesmodel zijn voor een deel gelijk aan het bedrijfsfunctiemodel. Zo kan het ook gebruikt worden als basis om inzicht te geven in de impact van veranderingen op basis van bijv. strategische keuzen, kosten, baten, risico’s en knelpunten. Daarnaast is het ook een goed instrument om te gebruiken voor discussies rondom eigenaarschap (van bedrijfsprocessen) en de afbakening van projecten. De kracht van het bedrijfsprocesmodel ligt echter vooral in het inzicht dat het geeft over volgordelijkheid en tijd. Daarmee kan het vooral ook gebruikt worden om inzicht te krijgen in de afhankelijkheden en overdrachtspunten tussen mensen en afdelingen. Deze ketens waarin het werk plaats vindt zijn belangrijk voor samenwerking en het sturen op procesketens is dan ook een belangrijke stap in procesverbetering. Omdat het ook vanuit het perspectief van tijd kijkt kan het ook gebruikt worden om inzicht te geven in de activiteiten die bepalend zijn voor doorlooptijd en de verkorting ervan. In veel gevallen zal echter een meer gedetailleerde beschrijving van de bedrijfsprocessen noodzakelijk zijn. Het bedrijfsprocesmodel is dan een basis voor deze meer gedetailleerde procesbeschrijvingen en zorgt ervoor dat deze een duidelijke samenhang hebben en een soortgelijk abstractieniveau.
Klik op een van de gebieden in bovenstaand figuur voor meer gedetailleerde informatie. Deze figuur is ook beschikbaar in PDF.